بهداشت دهان و دندان

مهمترين ايجاد عامل پوسيدگي دندان و بيمارهاي لثه پلاك ميكروبي مي‌باشد كه در روي سطوح دنداني تجمع مي‌يابد كه بهترين وسيله براي برداشتن آن مسواك و نخ دندان بوده و خميردندان نقش كمكي ايفا مي‌نمايد. چگونگي استفاده شخصي از مسواك اهميت خيلي بيشتري از طرح مسواك دارد ولي عموماً مسواكهاي؛ سركوچكتر بعلت دسترسي بهتر به قسمتهاي خلفي دهان در تميز كردن دندانها مؤثرتر مي‌باشند.

رهنمودهايي براي مسواك زدن:
1- در دست گرفتن مسواك: مسواك را بايد به طور ملايم و راحت در دست گرفت. فشار خيلي زياد باعث خم شدن الياف و دور شدن آنها از ناحيه‌اي كه مسواك زدن مورد احتياج است, مي‌شود.
2- ترتيب مسواك زدن: مسواك زدن بهتر است از سطح مجاور گونه عقب‌ترين دندان موجود در قوس دنداني شروع شده و تا آخرين دندان سمت ديگر قوس ادامه يابد, سپس از سطح مقابل (سطح مجاور زبان ـ سطح مجاور كام) همان قوس برمي‌گردد. همين عمل در قوس مقابل تكرار مي‌شود. در پايان, سطح جونده مسواك زده مي‌شود. در صورت داشتن اين الگو مسواك زدن هيچ ناحيه‌اي از دهان فراموش نخواهد شد. هر بار كه مسواك روي دندانها قرار مي‌گيرد, بايد ناحيه قبلي را كه مسواك زده شده است,‌ هم‌پوشاني كند
3- مدت زمان مسواك زدن: بسته به روش و سرعت مورد استفاده بين 4-10 دقيقه متغير مي‌باشد.
4- تعداد دفعات مسواك زدن: حداقل دو بار مسواك زدن در روز كه همراه با تميز كردن نواحي بين دنداني مي‌باشد,‌ پيشنهاد شده است.
5- روشهاي مسواك زدن: بهترين روش مسواك زدن روشي مي‌باشد كه بهتر پلاك ميكروبي را از روي دندانها بردارد. اما روشهاي زير در دو گروه كودكان و بزرگسالان توصيه مي‌گردد.
روشA :در اين روش,‌ مسواك به طور افقي روي سطح مجاور گونه و زبان دندانها قرار داده مي‌شود,‌ بطوري كه الياف آن عمود بر تاج دندانها قرار گيرند. سپس با حركات كوتاه و موازي افقي به جلو و عقب حركت داده شده و سطح دو دندان مجاور را پوشش مي‌دهد. اين تكنيك مؤثرترين روش براي بچه‌ها مي‌باشد. اما براي بزرگسالان روش چندان مناسبي نيست.
روش B :موهاي مسواك به طور مايل يعني تقريباً با زاويه 45 درجه نسبت به محور طولي دندانها در ناحيه اي كه لثه به دندان چسبيده است،بر روي لثه و دندان قرار مي گيرد،بطوريكه احساس شود،قسمتي از موهاي مسواك به داخل شيار لثه فرو رفته است، سپس در همين حال و با حركات لرزشي كم‌دامنة جلو به عقب حداقل 10 با در هر ناحيه تكرار شود.
6- سطوحي از دندان كه مجاور زبان و كام و سطح پشتي آخرين دندان هر فك مي‌باشد نيز بايد كاملاً مسواك زده شود.
7- به خاطر داشته باشيد پرزهاي زبان محل مناسبي براي باقيماندن باكتريها و ذرات غذايي مي‌باشد. تميز كردن زبان به اين صورت انجام مي‌شود كه درحالي كه زبان بيرون آورده شده سر مسواك در خلفي‌ترين قسمت زبان طوري قرار مي‌گيرد كه كناره الياف بر روي سطح زبان و نوك الياف به سمت گلو باشد. سپس مسواك را با فشار ملايم به سمت جلو تا روي نوك زبان كشيده مي‌شود اين حركت سه يا چهار بار تكرار مي‌گردد